مهندسی مواد و متالوژی به مطالعه فلزات و چگونگی تبدیل فلزات به فلزات کاربردی دیگر که به نفع بشریت است؛ شامل مواردی مانند ایمپلنت های جراحی، تراشه های رایانه ای، اتومبیل، مواد مورد استفاده در اکتشافات فضایی و موارد دیگر می پردازد.
مواد جدید از بزرگترین دستاوردهای هر عصری بوده و از ابتدای تاریخ تاکنون در رشد، شکوفایی، امنیت و کیفیت زندگی انسانها نقش اساسی داشته اند. همیشه مواد جدیدی هستند که مهندسی مواد و متالوژی به کمک آنها راه را برای فناوری های جدید باز می کنند، خواه در مهندسی عمران، شیمی، ساختمان، هسته ای، هوانوردی، کشاورزی، مکانیک، پزشکی و زیست پزشکی باشد.
دانشمندان و مهندسان مواد همچنان پیشتاز تمامی این زمینه ها و بسیاری از علوم دیگر هستند. علم و مهندسی مواد، هر زمان که دستگاه، ماشین یا ساختار جدیدی خریداری یا استفاده می کنیم، بر زندگی ما تأثیر می گذارد.
تعریف رشته دانشگاهی مهندسی مواد و متالوژی از تحقق مربوط به کاربردهای هریک از مواد ناشی می شود: این خواص مواد است که ارزش دارد؛ ماده ای ممکن است به دلیل میزان مقاومت، خصوصیات الکتریکی، مقاومت در برابر حرارت یا خوردگی یا دلایل دیگر انتخاب شود.
تجربه نشان می دهد که تمام خواص مفید یک ماده با ساختار آن در تمام سطوح، از جمله اتم های موجود، چگونگی اتصال اتم ها و چگونگی چیدمان گروههای اتم ها در سراسر ماده، ارتباط دارد. از همه مهمتر، در مهندسی مواد و متالوژی به چگونگی کنترل ساختار و خصوصیات مواد در زمان پردازش پرداخته می شود. درک روابط بین خواص، ساختار، پردازش و عملکرد مواد مختلف باعث می شود مهندسی مواد و متالوژی استاد جهان مهندسی ها باشد.
مهندسان مواد معمولاً موارد زیر را انجام می دهند:
در انتخاب رشته های دانشگاهی مهمترین معیاری که باید در نظر گرفته شود، علاقه است. همچنین باید رشته مورد نظر را به خوبی بررسی کرد و شناخت. مهندسی مواد و متالوژی رشته ای گسترده است و اگر از شخصیت و توانایی های خود اطلاع دارید و به این رشته علاقمند هستید، آن را انتخاب کنید.
دروس شیمی، فیزیک و ریاضیات در انتخاب این رشته اهمیت زیادی دارد و در صورت تسلط کامل به این دروس می توانید نسبت به موفقیت خود امیدوار باشید. البته استفاده از مدل سازی های رایانه ای و توانایی کار با نرم افزارهای مرتبط مثل SolidCast، MAGMA، Mold Flow، Flow 3D Cast، و ... نیز تاثیر فراوانی در موفقیت مهندسی مواد و متالوژی دارد.
همچنین تسلط بر دروس دانشگاهی و شیوه های کاربردی در شناسایی مواد و ویژگی های آنان مانند خواص ویژه و ساختار و روابط میان آنها مهم است. در واقع دروس تئوری پایه این رشته هستند و برای پیشرفت در مسیر رشته مهندسی مواد و متالوژی ضروری هستند.
رشته مهندسی مواد و متالوژی از اهمیت زیادی در صنایع مختلف برخوردار است، بنابراین فارغ التحصیلان این رشته می توانند در فرصتهای کاری موجود در بازار این رشته مشغول به کار و فعالیت شوند. دروس دانشگاهی این رشته دانشجویان را برای ورود به مشاغل مرتبط آماده می کند، البته باید گفت واحدهای درسی کافی نیست و دانشجویان باید با شرکت در دوره های کارآموزی و کارورزی توانایی ها و مهارتهای خود را ارتقا بدهند و خود را برای انجام مسئولیت ها و وظایف محوله در شغل خود آماده کنند.
رشته مهندسی مواد و متالوژی به عنوان رشته ای مادر شناخته شده است. مهندسان مواد در صنایع مختلف مورد نیاز هستند، صنایعی چون صنایع فرآوری مواد، صنایع فلزات آهنی و غیرآهنی و آلیاژ سازی، صنایع ریخته گری و شکل دهی فلزات، صنایع پوشش دهی و حفاظت فلزات، صنایع شیشه و سرامیک، صنایع کامپوزیت و مواد الکترونیک و مواد مغناطیسی، صنایع نفت و پتروشیمی، صنعت خودرو، صنایع نانو مواد و بایومواد و مراکز پژوهشی.
برای قبولی در رشته دانشگاهی مهندسی مواد و متالوژی باید در درس های ریاضی و فیزیک تسلط کافی داشت. در ادامه به ضرایب این دروس در کنکور ریاضی برای قبولی در این رشته اشاره می کنیم.
گرایش های رشته مهندسی مواد و متالوژی عبارتند از؛
در این گرایش دو زمینه مهندسی و علم مواد و مهندسی سرامیک در نظر گرفته شده است. این گرایش به بررسی روابط میان ساختار و ویژگی های مواد می پردازد و تلاش می کند تا مواد جدید طراحی و تولید شود.
گرایش مهندسی متالورژی در حوزه های تخصصی مانند تولید فلزات مختلف، ریخته گری و شکل دهی فلزات وارد می شود. عمر گرایش مهندسی متالورژی کمتر از صد سال است.
گرایش مهندسی مواد شامل چهار سال (معادل هشت ترم تحصیلی) است. دانشجویان دوره کارشناسی این رشته باید 140 واحد درسی را با موفقیت بگذرانند. در ادامه واحدهای درسی این رشته ارائه شده است:
دروس عمومی مهندسی مواد |
دروس پایه مهندسی مواد |
مبانی نظری اسلام ادبیات فارسی اخلاق اسلامی زبان عمومی انقلاب اسلامی تربیت بدنی 1 و 2 تاریخ و تمدن اسلامی آشنایی با منابع اسلامی دانش خانواده و جمعیت |
ریاضی 1 و 2 معادلات دیفرانسیل فیزیک 1 و 2 آزمایشگاه فیزیک 1 و 2 برنامه نویسی کامپیوتر محاسبات عددی ریاضی مهندسی شیمی عمومی و آزمایشگاه نقشه کشی صنعتی کارگاه عمومی |
دروس تخصصی مهندسی مواد |
|
آشنایی با تاریخچه و مبانی مهندسی مواد ایستایی مکانیک مواد مبانی مهندسی برق و آز بلور شناسی و آزمایشگاه پدیده های انتقال شیمی فیزیک مواد ترمودینامیک مواد 1 خواص مکانیکی مواد 1 و 2 متالورژی فیزیکی مواد 1 و 2 آزمایشگاه متالوگرافی و ریز ساختار مواد 1 اصول انجماد و ریخته گری مواد و آزمایشگاه پروژه کارآموزی |
اصول مهندسی پلیمر مواد مرکب اصول مهندسی سطح روشهای شناسایی و آنالیز مواد اصول مهندسی سرامیک طراحی و انتخاب مواد مهندسی اصول تولید مواد مهندسی خوردگی و حفاظت مواد فیزیک حالت جامد نانومواد بایو مواد انتقال مطالب علمی و فنی زبان تخصصی |
در ادامه واحدهای درسی تخصصی گرایش مهندسی متالوژی ارائه شده است:
دروس تخصصی مهندسی متالوژی |
|
آشنایی با تاریخچه و مبانی مهندسی مواد ایستایی مکانیک مواد مبانی مهندسی برق و آزمایشگاه بلورشناسی و آزمایشگاه پدیده های انتقال شیمی فیزیک مواد ترمودینامیک مواد 1 خواص مکانیکی مواد 1 و 2 متالورژی فیزیکی مواد 1 آزمایشگاه متالوگرافی و ریز ساختار مواد 1 سینتیک مواد اصول انجماد و ریخته گری مواد و آزمایشگاه اصول پیرومتالورژی |
روشهای شناسایی و آنالیز مواد تولید آهن و فولاد تولید فلزات غیرآهنی خوردگی و حفاظت مواد اصول مهندسی سطح جوش کاری و اتصال مواد سرامیکها و دیرگدازها انتقال مطالب علمی و فنی زبان تخصصی پروژه کارآموزی اصول هیدرومتالورژی آزمایشگاه تولید فلزات 1 اصول شکل دهی مواد 1 عملیات حرارتی و آزمایشگاه |
افراد علاقمند می توانند با شرکت در کنکور ورودی دانشگاه در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای رشته مهندسی مواد و متالوژی ادامه تحصیل بدهند. در ادامه گرایشهای دوره های ارشد و دکترا در ادامه ارائه شده است:
از آنجا که مهندسی مواد و متالوژی پیوسته در حال ساخت مواد جدید و بکارگیری روشهای جدید در تولید آنها هستند، باید گفت تعداد مواد شناخته شده بیشمار است. براساس آمار بالغ بر ۳۰۰٫۰۰۰ نوع ماده مختلف شناسایی شده است. البته این مواد شناخته شده را می توان در چند دسته کلی قرار داد:
فلزات اهمیت زیادی در زندگی انسان داشته اند و دارند. فلزات برای استفاده مهندسی می شوند، به این معنا که انسان برای اینکه بتواند از فلزات استفاده کند، به کمک مهندسی مواد و متالوژی آنها را مورد تغییر قرار می دهد؛ زیرا فلزات به صورت طبیعی قابل استفاده نیستند.
سرامیک ها می توانند به عنوان استخوان یا دندان و همچنین به عنوان ابزار برش و یا هدایت الکتریسیته و یا عایق مورد استفاده قرار گیرند.
نیمه هادی ها الکتریسیته را انتقال می دهند و در حالت عادی به عنوان عایق نیز استفاده هستند.
پلیمرها از مولکول های کوچک بهم متصل تشکیل شده اند. موس، کیبورد و انواع رنگها همگی پلیمر هستند. همچنین خیلی از غذاها از پلیمرهای طبیعی ساخته شده اند.
کامپوزیت ها در واقع همان ترکیب مواد گوناگون هستند. با ترکیب مواد مختلف، مواد جدیدی تولید می شوند که می توانند در موقعیت های خاصی مورد استفاده قرار بگیرند؛ یعنی در موقعیت هایی که امکان استفاده آنها به تنهایی وجود ندارد.
بیومواد در مهندسی مواد و متالوژی
بخش های مختلف بدن همگی یک ماده هستند. برخی دانشمندان از مواد طبیعی بدن، الگوبرداری می کنند تا موادی را برای کاربردهای مختلف تولید کنند؛ مثل طراحی فوم که از استخوانها الگو گرفته شده است. بیو ماده ای با منشاء طبیعی یا مصنوعی است که در درمان و یا جایگزینی بافتهای زنده استفاده می شود.
تیم مهرگان ورک در تلاش برای جمع آوری مطالب مفید و کاربردی از هیچ تلاشی دریغ نمی کند. شما عزیزان با مطالعه این محتوا می توانید طی مدت کوتاهی اطلاعات ارزنده ای بدست آورید. در صورتی که سوال و یا ابهامی دارید می توانید با کارشناسان این موسسه تماس گرفته و پاسخ خود را دریافت کنید.