رشته مهندسی شیمی یکی از رشته های جدید و پرطرفدار در کشور است که درواقع تلفیقی از چند رشته محسوب می شود. باوجود اینکه این رشته جدا شده از رشته مهندسی مکانیک است، اما دروس منحصر به فرد و خاص خود را نیز دارا می باشد و مباحث مربوط به شیمی، صنایع و مکانیک را آموزش می دهد.
رشته مهندسی شیمی به علت قدمت کم، هنوز به قدر کافی در بین دانشجویان شناخته شده نیست. اما گرایشات متعددی دارد و روز به روز بر این تنوع افزوده می شود. این رشته در ابتدا فقط به صنعت و اقتصاد مرتبط می شد، اما در حال حاضر فارغ التحصیلان مهندسی شیمی می توانند مشاغلی که به یک کارشناس شیمی، مهندس مکانیک و حتی یک مدیر نیاز دارند را انجام دهند.
علاقه مندان به رشته مهندسی شیمی می توانند از طریق شرکت کردن و قبولی در کنکور سراسری ریاضی و فیزیک از سایت سنجش به تحصیل در آن بپردازند.
اگر برای انتخاب رشته آماده می شوید و به دنبال رشته ای هستید که مناسب شما، ویژگی ها و استعدادهایتان باشد، در اینجا به اصلی ترین ویژگی های یک محصل رشته مهندسی شیمی پرداخته ایم.
همان طور که گفته شد، رشته مهندسی شیمی یکی از زیرمجموعه های ریاضی و فیزیک است؛ بنابراین داشته پایه قوی در ریاضیات بسیار مهم است. توانایی بالا در حل و محاسبات ریاضی از ویژگی های اصلی محصلان این رشته است.
در رشته مهندسی شیمی، دانشجویان باید از ذهنی فعال و خلاق بهره مند باشند تا بتوانند در طراحی و پیاده سازی های پیچیده و سخت صنعتی موفق بشوند.
اصلی ترین موضوعاتی که در رشته مهندسی شیمی مطرح می شوند مربوط به صنایع نفت، گاز، مواد غذایی، پلیمر و فلزات است. بنابراین علاقه به این موضوعات نیز از ویژگی های یک مهندس شیمی است.
از جمله توانایی هایی که دانشجویان پس از گذراندن دوران کارشناسی کسب خواهند کرد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فارغ التحصیل های رشته مهندسی شیمی می توانند به عنوان مسئول تحقیق و پژوهش در انواع کارخانه ها و صنایع مشغول به کار شوند.
از دیگر توانایی های یک مهندس شمینی، می توان به آزمایش کردن محصولات اشاره کرد. آن ها بدین ترتیب در جهت بهبود و اصلاح آن ها تلاش می کنند.
نظارت بر امور تولید محصولات و مواد از دیگر توانایی های یک فارغ التحصیل رشته مهندسی شیمی است.
طراحی دستگاه هایی که در تولید یک محصول شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد از دیگر توانایی های یک مهندس شیمی است.
رشته مهندسی شیمی نیز مانند سایر رشته ها با کامپیوتر سر و کار دارد و نرم افزارهای خاص خود را نیز دارا می باشد. به همین سبب آشنایی با کامپیوتر و نرم افزارهای مورد نیاز این رشته بسیار مهم است. فارغ التحصیلان مهندس شیمی قادر هستند با نرم افزارها کار کرده و آن ها را مدیریت کنند.
با توجه به اینکه رشته مهندسی شیمی پایه ای مهندسی دارد، به همین سبب دروس ریاضی دبیرستان در آن نقش مهمی دارد. بنابراین یادگیری آن ها بسیار مهم است.
همچنین درس های شیمی و سرفصل های آن به خصوص الکتروشیمی و آبکاری اهمیت ویژه ای دارند. دروس فیزیک نیز به علت اینکه در ترم های دانشگاه ارائه خواهند شد، مهم می باشند. همچنین برخی از درس های عمومی مانند معارف و ادبیات نیز باید در ترم های نخست گذرانده شوند. به همین منظور یادیگیری عمیق این دروس در دبیرستان ضروری است.
در کنار یادیگیری علوم و دانش های تئوری، فعالیت های جانبی و خارج از دانشگاه و همچنین دوره های کارآموزی در آینده شغلی دانشجویان رشته مهندسی شیمی بسیار مهم هستند. بنابراین هرگز تنها به آموزش های محدود دانشگاهی تکیه نکنید. آموزش مهارت های لازم برای شغل مهندسی شیمی و کسب تجارب سبب می شود بتوانید در آینده سریع تر شغل مورد نظر خود را یافته و مشغول به کار شوید.
در کنار واحدهای متعددی که در رشته مهندس شیمی باید گذرانده شود، یادیگیری دروس مهم این رشته برای آینده شغلی افراد بسیار مهم است. از جمله درس های اصلی و پایه ای این رشته می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مهندسی شیمی در برخی از دانشگاه ها در ابتدای امر بدون گرایش هستند و سپس براساس علایق آن را انتخاب می کنند. همچنین برخی از دانشگاه ها نیز امکان انتخاب گرایش از همان ابتدا وجود دارد. البته گفتنی است که اغلب دروس در گرایش های مقطع کارشناسی برابر هستند.
گرایش های رشته مهندسی شیمی عبارتند از:
باتوجه به اینکه دروس اغلب گرایش های این رشته در مقطع کارشناسی یکسان است، بنابراین انتخاب گرایش در آن اهمیت بالایی ندارد.
دروس تخصصی این رشته عبارتند از:
دروس عمومی شیمی عبارتند از:
درس های پایه مهندسی شیمی عبارتند از:
تعداد واحدهای درسی رشته مهندس شیمی
هر رشته با توجه به نیازهای بازار کار نیاز به گذراندن دروس خاص خود را دارد. تعداد کل واحدهایی که دانشجویان در طی دوران کارشناسی رشته مهندسی شیمی باید بگذرانند به شرح زیر است:
دروس عمومی |
22 واحد |
دروس پایه |
44 واحد |
دروس اصلی |
58 واحد |
دروس اختیاری |
6 واحد |
دروس تخصصی |
14 واحد |
انتخاب یک دانشگاه از دغدغه های اصلی افراد پس از انتخاب رشته است. شناخت دانشگاه های برتر کشور برای اینکه بتوانید یک دانشگاه با شرایط عالی انتخاب کنید بسیار ضروری است.
به همین منظور در اینجا برترین دانشگاه های دولتی ای که رشته مهندسی شیمی را ارائه می دهند را آورده ایم تا بتوانید گزینه مورد نظر خود را انتخاب کنید.
بازار کار رشته مهندسی شیمی بسیار متنوع است. گرایش های رشته شیمی می توانند در زمینه دلخواه خود شروع به کار کنند.
در حوزه صنایع نفت، گاز، پالایشگاه، معدن، آبکاری و پلیمر مشاغل متعددی در کشور برای این رشته وجود دارد. در صنعت هایی چون داروسازی و رنگ و رزین کمی بازار کار راکدتری برای رشته مهندسی شیمی وجود دارد. اما اگر به این حوزه علاقه مند باشید می توانید در آن موفق شوید.
حوزه های نفت و گاز عموماً در جنوب کشور فعالیت دارند. اما مشاغلی مانند پلیمر، آبکاری و معدنی در اقصی نقاط کشور فعالیت دارند.
یکی از بهترین انتخاب ها برای مهندسان این رشته کارآفرینی و راه اندازی کسب و کار است. این کار نیاز به دانش کافی، جذب سرمایه های لازم، متخصصان کارآمد و آشنا بودن با بازار دارد.
متاسفانه به علت آشنا نبودن افراد با رشته مهندسی شیمی و یا به سبب کمبود نیروی متخصص در این زمینه، اغلب از سایر رشته ها برای مشاغل مربوط به مهندسی شیمی استخدام می شود. البته گفتنی است که همواره مهارت و تجربه در بازار کار حرف اول را می زند و یک مهندس شیمی می تواند با قابلیت های خود بهترین جایگاه شغلی را کسب نماید.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی شیمی در داخل و خارج از کشور وجود دارد.
علاقه مندان می توانند رشته شیمی را در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در داخل کشور ادامه بدهند. البته بهتر است پیش از انتخاب گرایش در این مقاطع، نسبت به امکانات آن ها در دانشگاه ها تحقیق کنند چرا که برخی گرایش ها دارای شرایط بهتری هستند. برخی از بهترین دانشگاه هایی که این رشته را در مقاطع بالاتر ادامه می دهند عبارتند از دانشگاه تهران و دانشگاه صنعتی شریف.
همچنین دانشجویان می توانند رشته مهندس شیمی را در خارج از کشور و در دانشگاه برتر کشورهایی چون آلمان، فرانسه، اتریش و کانادا بگذرانند.
حقوق فارغ التحصیلان رشته مهندسی شیمی با توجه به سمت آن ها و همچنین شرکتی که در آن کار می کنند بسیار متفاوت است.
به طور معمول مهندسان شیمی که در خارج از شهرها و یا جنوب کشور کار می کنند، به علت شرایط کاری سخت و همچنین دوری، دارای حقوق بالاتری هستند. همچنین شرکت های خصوصی و کارآفرین نیز براساس معیارهای خاص خود حقوق کارمندان را تعیین می کنند.