آزمون کانون وکلا

آموزشی , تحصیلی ,

آزمون کانون وکلا زیر نظر اتحادیه سراسری کانون ‌های وکلای دادگستری ایران (اسکودا) با هدف جذب کارآموزان وکالت در سراسر کشور تدوین و برگزار می شود. داوطلبان در صورت قبولی در این آزمون و گذراندن دوره کارآموزی و پشت سر گذاشتن دیگر مراحل پذیرش و گزینش، فعالیت خود را به عنوان وکیل دادگستری شروع می کنند.

سازمان سنجش آموزش کشور مسئول برگزاری آزمون کانون وکلا است. همچنین برای آگاهی از شرایط ثبت نام و اعلام نتایج باید به سایت سازمان سنجش مراجعه کرد.

برنامه ریزی برای قبولی در آزمون کانون وکلا

برای قبولی در این آزمون بهتر است از یک برنامه جامع و منجسم پیروی کنید. با توجه به حجم زیاد و سخت منابع آزمون، و از آنجا که مطالعه یکباره آن بسیار دشوار و تا حد زیادی غیرممکن است، داوطلبان آزمون کانون وکلا بهتر است، منابع را تقسیم بندی کرده و به طور منظم هر قسمت را مطالعه و خلاصه نویسی کنند و سپس به دفعات زیاد این خلاصه ها را مرور نمایند. 

مهم ترین نکات برنامه ريزي برای قبولی در آزمون کانون وکلا

• با توجه به مدت زمانی که روزانه در اختیار دارید، برنامه مطالعه منابع آزمون را تدوین کنید.
• اهمیت دروس حقوق مدني و آيين دادرسي مدني در مقایسه با دروس دیگر بالاتر است و ضریب 3 دارند، بنابراین در برنامه روزانه خود مطالعه این دروس را حتما بگنجانید.
• علاوه بر این دو درس، داوطلب باید برای بقیه دروس هم براساس زمان آزادی که در اختیار دارد، برنامه ریزی کند.
• در آزمون کانون وکلا، ضريب درس اصول فقه يك است، اما چون درس دشواری است، در قبولی داوطلب تاثیر زیادی دارد.
• بهتر است برنامه ریزی مطالعه منابع را با زمان بندی آزمون هماهنگ کنید تا فرصت مرور مطالب را قبل از آزمون داشته باشید، با این شیوه می توانید تا قبل از آزمون مطالب را چندین بار تکرار کنید.
• به صورت پيوسته و مستمر مطالعه کنید.
• طوری منابع آزمون کانون وکلا را مطالعه کنید که فهم درست و عمیقی از آن ها به دست آورید.

چگونگی اخذ پروانه وکالت دادگستری

براساس قانون كيفيت اخذ پروانه وكالت دادگستري، كانون های وكلای دادگستری کشور، باید به طور منظم و سالانه حداقل يكبار در سال آزمون کانون وکلا را برگزار نمایند تا متقاضيان پروانه كارآموزي وكالت با شرکت در آزمون و انجام اقدامات لازم پروانه وکالت دریافت کنند. اصولا زمان برگزاری آزمون در فصل پاييز است.

• تعداد كارآموزان وكالت براي هر كانون را اعضای یک كميسيون تعیین می کنند. در این کمیسیون  ریاست كل دادگستري استان، ریاست شعبه اول دادگاه و ریاست كانون وكلا، حضور دارند.
• افراد دارای مدرک حداقل ليسانس حقوق يا فقه و مباني حقوق اسلامي يا معادل حوزوي آن، شرایط شرکت در آزمون کانون وکلا و اخذ پروانه وکالت را دارند.

شرایط لازم شرکت در آزمون کانون وکلا

• داشتن ملیت جمهوری اسلامی ایران
• داشتن مدرک لیسانس یا بالاتر رشته حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا مدارک معادل حوزوي که مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری هستند.
• افرادی که کارشناسی ارشد و یا دکترا در هریک از این رشته ها را دارند، اما مدرک لیسانس آن ها از رشته های دیگری است، نمی توانند در آزمون کانون وکلا شرکت کنند.
• افرادی که مدرک کارشناسی ناپیوسته حقوق دارند، در صورتی حق شرکت در این آزمون را دارند، که دروس لیسانس حقوق را گذرانده باشند.
• در حوزه قضایی استان تهران، افراد بالای 40 سال نمی توانند در آزمون کانون وکلا شرکت کنند، و در حوزه‌های قضایی دیگر افرادی که در زمان ثبت ‌نام از ۵۰ سال تمام بیشتر هستند، حق شرکت در آزمون را ندارند.
• فرد داوطلب شرکت در آزمون کانون وکلا باید از شرایط مربوط به قوانین و مقررات ناظر بر وکالت برخوردار باشد.

مراحل و شرایط ثبت نام آزمون کانون وکلای دادگستری

بعد از مشخص شدن ظرفیت هرکانون، آگهی آزمون در مورد شرایط و چگونگی ثبت نام، در روزنامه‌های شهریور ماه به انتشار می رسد. سپس داوطلبان از طریق سایت سازمان سنجش آموزش کشور، با واریز هزینه‌ آزمون و دریافت کارت اعتباری، ثبت نام خود را انجام می دهند.

 محل آزمون کانون وکلا، مرکز استانی کانونی است که داوطلب برای آن، آزمون می دهد. اما اگر داوطلبی کانون خود را، کانون مرکز تعیین کند، باید در شهر تهران آزمون دهد. کانون مرکز شامل استان ‌های سمنان، تهران، هرمزگان و سیستان و بلوچستان است.

سازمان سنجش یک هفته قبل از آزمون کانون وکلا، کارت ورود به جلسه را در سایت سنجش قرار می دهد و داوطلبان باید آن را پرینت کنند و در روز آزمون به همراه داشته باشند؛ حضور در جلسه آزمون بدون کارت غیرممکن است.‌

بعد از آزمون، سازمان سنجش، پاسخ های داوطلبان را تصحیح می‌ کند؛ سپس با توجه به نمره‌ کل، اسامی شرکت کنندگان به کانون های مربوطه داده می شود و در مرحله بعد هرکانون طبق ظرفیت و براساس رتبه، اسامی قبول شدگان آزمون کانون وکلا و همچنین زمان و شرایط و مدارک لازم برای ثبت نام را اعلام می‌کنند.

مواد امتحانی آزمون کانون وکلا

مواد امتحانی آزمون کانون وکلا به همراه ضرایب دروس در جدول زیر قرار دارد:

درس	ضریب	درس	ضریب
حقوق مدنی	3	حقوق تجارت	2
آیین دادرسی مدنی	3	اصول فقه	1
حقوق جزای عمومی و اختصاصی	2	آیین دادرسی کیفری	2

 

صدور پروانه وکالت چگونه انجام می شود؟

بعد از قبولی در آزمون کانون وکلا، مرجله بعدی شرکت در دوره کارآموزی و در واقع آموزشی است. البته برخی نیاز به گذراندن این دوره ندارند. پروانه وکالت کانون وکلا هم با گذراندن دوره کارآموزی و هم بدون کارآموزی می تواند صادر شود که در ادامه هر دو مورد بررسی می شوند:

صدور پروانه کارآموزی وکالت با گذراندن کارآموزی چه شرایطی دارد؟

آزمون کانون وکلا تنها مرحله اول دریافت پروانه وکالت است و داوطلب باید خود را برای دیگر مراحل نیز آماده کند. کارآموز وکالت علاوه بر داشتن مدرک لیسانس حقوق یا فقه و مبانی حقوق اسلامی یا معادل حوزوی، باید از شرایط زیر نیز برخوردار باشد:

• اعتقاد به احکام و مبانی اسلامی؛
• اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی ایران،
• اعتقاد به اصل ولایت فقیه و قانون اساسی؛
• عدم پیشینه‌ کیفری؛
• عدم سابقه‌ عضویت در گروه‌های الحادی و اسلام ستیز و گروه های منافی ادیان الهی؛
• عدم وابستگی به رژیم های طاغوتی؛
• عدم هواداری از گروه های غیرقانونی و دشمنان جمهوری اسلامی ایران؛
• عدم اعتیاد به مواد مخدر،
• عدم مصرف مشروبات الکلی.

کانون‌های وکلا برای آگهی از شرایط فوق هریک از پذیرفته شدگان آزمون کانون وکلا، از سازمان های مربوطه استعلام می کنند و این سازمان ها وظیفه دارند در مدت زمان حداکثر ۲ ماه اطلاعات لازم را در اختیار کانون های وکلا قرار دهند.

کارآموزان وکالت موظف به گذراندن دوره کارآموزی حداقل به مدت ۱۸ ماه هستند و بعد از موفقیت در آن، باید در اختبار شرکت کنند و در صورت قبولی، پروانه وکالت پایه یک را دریافت می کنند. لازم به ذکر است اعضای هیئت علمی دانشکده‌ های حقوق، موظف به گذراندن 9 ماه کارآموزی هستند؛ یعنی نصف مدت کارآموزی داوطلبان دیگر.

افرادی که در آزمون کانون وکلا نمره قبولی کسب می کنند، باید دوره کارآموزی را نیز با موفقیت به اتمام برسانند.

صدور پروانه وکالت بدون نیاز به گذراندن کارآموزی چه شرایطی دارد؟

براساس قانون برخی از افراد نیازی به گذراندن کارآموزی وکالت ندارند. آن ها از انجام کارآموزی معاف هستند و تنها با کسب نمره قبولی در آزمون کانون وکلا، از طرف کانون وکلا، پروانه وکالت درجه اول دریافت می کنند. این افراد باید از شرایط زیر برخوردار باشند:

• افراد با تجربه خدمات قضایی (ده سال به صورت پشت هم یا پانزده سال به صورت متناوب)، و همچنین سابقه ریاست یا عضویت دادگاه (حداقل پنج سال)؛ ضمن اینکه دادگاه عالی انتظامی قضات، صلاحیت آن ها را سلب نکرده باشد.
• افراد با مدرک لیسانس رشته های گفته شده به همراه سابقه‌ خدمات قضایی به مدت ۵ سال؛ و همچنین دادگاه عالی انتظامی قضات، نباید از آن ها سلب صلاحیت کرده باشد.
• نمایندگان مجلس شورای اسلامی که مدرک لیسانس قضایی یا گواهی تحصیلات عالی حوزوی صادره از حوزه علمیه‌ قم دارند؛ به همراه پنج سال سابقه‌ خدمات قضایی.
• افسران بازنشسته‌ نیروهای مسلح که مدرک لیسانس حقوق دارند و پنج سال متوالی یا هشت سال متناوب خدمت سازمانی ارائه داده اند و اشتغال به وکالت از آنها سلب نشده باشد.
• این افراد باید دیگر شرایط و مقررات وکالت مانند قبولی در آزمون کانون وکلا را هم داشته باشند و موانع قانونی برای صدور پروانه وکالت آن ها وجود نداشته باشد. در پایان و بعد از دریافت پروانه وکالت باید سوگند یاد کنند.

براساس قوانین و ضوابط چه افرادی نمی توانند پروانه وکالت دریافت کنند؟

ماده‌ ۱۰ قانون کیفیت اخذ پروانه وکالت، اشخاصی را که حق دریافت پروانه وکالت ندارند، معرفی می کند. این افراد به شرح زیر هستند:

• تبعه های غیر ایرانی
• قضات و خدمتگزارانی که در سازمان های دولتی فعالیت دارند؛ به جز استادان دانشکده‌ حقوق که مشغول تدریس در یک شعبه حقوقی هستند؛ البته در صورتی که شورای دانشگاه به آن ها اجازه بدهد. این استادان می توانند در آزمون کانون وکلا شرکت کرده و با طی مراحل دیگر پروانه وکالت بگیرند.
• محجورین و همچنین افراد زیر  سن ۲۵ سال.
• افرادی که انجام فعالیت ها و خدمات دولتی از آن ها سلب شده است.
• کسانی که به عنوان مفسدین اخلاقی و منافیان عفت عمومی شناخته می شوند.
• جنایتکارانی که تحت محاکمه هستند.
• اشخاصی که براساس حکم دادگاه، نمی توانند پروانه وکالت داشته باشند.

 

مدت اعتبار پروانه وکالت چقدر است؟

افرادی که در آزمون کانون وکلا پذیرفته می شوند، بعد از دوره کارآموزی و داشتن دیگر شرایط لازم، پروانه وکالت می گیرند. پروانه وکالت تنها تا سه سال معتبر است و بعد از انقضا باید آن را تمدید کرد. البته بنا به درخواست خود فرد، فرایند تمدید انجام می شود.

اگر وکیلی شرایط قانونی پروانه وکالت را نداشته باشد، کانون وکلا از دادگاه انتظامی وکلا درخواست رسیدگی می کند. دادگاه نیز بعد از انجام تحقیقات و بررسی ها، در مورد تمدید کردن یا نکردن پروانه وکالت فرد تصمیم می گیرد و حکم مربوطه را صادر می کند. پروانه اینگونه وکلا تا زمانی که حکم قطعی صادر نشده، اعتبار دارد؛ البته در مواقعی دادگاه مدنظر تصمیم به تعلیق پروانه وکالت فرد می گیرد.

 

اعتبار پروانه وکالت در خارج از ایران

برخی افراد تصور می کنند که با قبولی در آزمون کانون وکلا و دیگر شرایطی که در داخل کشور برای صدور پروانه وکالت درنظر گرفته شده است، در کشورهای دیگر هم می توانند به عنوان وکیل فعالیت کنند. این در حالی است که سیستم های حقوقی در هر کشوری متفاوت است و وکلایی که می خواهند در دادگاه های کشورهای دیگر فعالیت داشته باشند، باید براساس سیستم آن کشور عمل کنند.

برخی کشورها با ارزیابی و سنجش مدارک دانشگاهی و وکالتی مانند نتایج آزمون کانون وکلا و پروانه وکالت، نسبت به فعالیت شما تصمیم می گیرند. کشورهای دیگری هم هستند که پروانه وکالت ایران را به رسمیت می شناسند و تنها با داشتن برخی شرایط دیگر مانند موفقیت در آزمون های حقوقی (چیزی شبیه به آزمون کانون وکلا) و کارآموزی، شما موفق به دریافت پروانه وکالت آن کشور نیز می شوید.

تیم کارشناسی مهرگان ورک در جمع آوری اطلاعات دقیق، صحیح و بروز، از هیچ کوششی دریغ نمی کند و امیدوار است مطالب راهنمای خوبی برای تصمیم گیری های شما باشند. در صورتی که در مورد آزمون کانون وکلا سوالاتی دارید، می توانید با تیم مهرگان ورک در میان بگذارید.