دانشگاه جامع علمی-کاربردی زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان یک دانشگاه نیمه دولتی فعالیت می کند. هدف این دانشگاه را باید، توسعه مهارت های افراد شاغل در واحدهای مختلف اقتصادی، و همچنین کمک به فارغ التحصیلان و افرادی که به تازگی وارد بازار کار شده اند، دانست.
در واقع دانشگاه جامع علمی کاربردی به این افراد کمک می کند تا سطح توانایی ها، مهارت ها و تخصص های خود را در حوزه ای که مشغول به فعالیت هستند، بالا ببرند. همچنین با استفاده از امکانات، تجهیزات، نیروی انسانی و منابع مالی سازمان های مختلف، دوره های کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد و حتی دکتری برگزار می کند.
درسال 1369 شورای عالی آموزش های علمی کاربردی تشکیل شد؛ سپس در سال 1370 تاسیس دانشگاه جامع علمی کاربردی با هدف آموزش نیروی انسانی مورد نیاز دستگاه های اجرایی کشور پیشنهاد شد، و در نهایت در سال 1371 اساسنامه آن به تصویب رسید.
دانشگاه جامع علمی کاربردی دارای ۶۰۰ مرکز آموزشی در تمامی شهرهای ایران است که در آن ها رشته های مختلف و موردنیاز ارائه و تدریس می شوند. فقط حدود یک سوم این مراکز آموزشی در تهران واقع شده اند.
در ابتدا دانشگاه جامع علمی کاربردی تمامی دورههای کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری خبرگی را برگزار می کرد، اما در حال حاضر عمدتا دوره های کاردانی فنی، کاردانی حرفه ای، مهندسی فناوری و کارشناسی حرفه ای دایر هستند و در واقع تنها در مقاطع کاردانی و کارشناسی دانشجو می پذیرد.
دانشگاه جامع علمی کاربردی در سال 1399 برگزاری آموزش های کوتاه مدت علمی کاربردی شامل دورههای تک درس، تک پودمان و دوره های آزاد را شروع کرد.
دانشگاه جامع علمی کاربردی با این ایده که نباید روند پذیرش دانشجو متوقف شود، مقطع دکترا را ایجاد کرد. البته بیشتر رشته ها تنها در دوره های کاردانی و کارشناسی تعریف شده اند؛ زیرا ماهیت وجودی دانشگاه جامع علمی کاربردی بالا بردن توانایی و تخصص نیروی کاری است، بنابراین مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا با استقبال چندانی مواجه نبود. این درحالی است دوره دکترا برای برخی رشته ها به منظور تربیت افراد خبره دایر شده است.
مدرک دانشگاه جامع علمی کاربردی از اعتبار کافی در داخل کشور و همچنین دانشگاه های خارجی برخوردار است و قابلیت ترجمه دارد. از نظر علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی در رتبه 55 میان دانشگاه های ایران قرار دارد و براساس آمار سیویلیکا تا بحال تعداد 5,983 مقاله علمی تولید و منتشر کرده است. البته این دانشگاه در میان دانشگاه های غیرانتفاعی در جایگاه اول تولید علم جای دارد.
در سال 1371 دکتر جواد فرهودی (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) به عنوان اولین رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی منصوب شد و تا 1373 هم عهده دار ریاست بودند. از سال 1373 تا 1380، دکتر علیاصغر توفیق (هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر) و از سال 1380 تا 1384 دکتر محمد حقپناهی (هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت) ریاست دانشگاه جامع علمی کاربردی را برعهده داشتند. از سال 1384 تا 1395 به ترتیب دکتر حسین بلندی (عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت)، دکتر عبدالرسول پورعباس (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر)، دکتر مسعود شفیعی (عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر) و دکتر محمد اخباری (عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی) مسئولیت ریاست دانشگاه را داشتند. در سال 1395 دکتر محمدحسین امید (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) به ریاست این دانشگاه منصوب شد که تا به امروز هم ادامه دارد.
برای ثبت نام در دوره های دانشگاه جامع علمی کاربردی باید به سایت سازمان سنجش مراجعه نمود. پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی تنها براساس بررسی سوابق تحصیلی انجام می شود و داوطلبان نیاز به شرکت در کنکور ندارند و تنها معدل کتبی دیپلم آن ها ملاک ورود به دانشگاه است.
داوطلبان می تواند در دو زمان در شهریور و دی هر سال برای ورود به دانشگاه جامع علمی کاربردی با مراجعه به سایت سنجش اقدام کنند. این درحالی است که پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی این دانشگاه تنها از طریق آزمون ورودی انجام می شود.
فرایند ورود دانشجویان به دانشگاه بر اعتبار آن اثر دارد. پذیرش با کنکور و بدون کنکور از فاکتورهایی است می تواند نشان دهنده سطح علمی آن دانشگاه باشد. زیرا کیفیت یک دانشگاه را تنها امکانات و تجهیزات تعیین نمی کنند، بلکه سطح علمی دانشجویان نیز سهم بسزایی دارد.
از آنجا که در مقطع کاردانی دانشگاه جامع علمی کاربردی هیچ گونه فیلتری اعمال نمی شود و صرفا معدل دیپلم تعیین کننده است و همچنین اغلب دانشجویان در دو مقطع کاردانی و کارشناسی هستند، باید گفت از نظر اعتبار مدرک و سطح علمی دانشگاه جامع علمی کاربردی بسیار پایین تر از دانشگاه های دولتی و هم رده با دانشگاه پیام نور و در واقع در رتبه های آخر است.
رشته های دانشگاه جامع علمی کاربردی در 4 گروه آموزشی دسته بندی می شوند؛ این دسته ها شامل صنعت، کشاورزی، مدیریت و خدمات اجتماعی و فرهنگ و هنر است که داوطلبان می توانند سالانه دو بار برای دوره های کاردانی و کارشناسی این رشته ها اقدام کنند.
داوطلبان گروه آزمایشی تجربی می توانند از میان رشته های گروه کشاورزی دانشگاه جامع علمی-کاربردی انتخاب رشته کنند؛ این رشته ها شامل برخی موارد زیر است:
گروه آموزشی فرهنگ و هنر دانشگاه جامع علمی-کاربردی شامل رشته های زیر است:
این گروه از رشته های دانشگاه جامع علمی-کاربردی بیشتر به داوطلبان گروه علوم انسانی پیشنهاد می شود و شامل برخی موراد زیر است:
رشته های گروه صنعت دانشگاه جامع علمی-کاربردی اغلب شامل رشته های پرطرفدار فنی مهندسی و نظامی هستند که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:
رشته های بدون کنکور در گروه صنعت شامل مهندسی برق، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک، مهندسی مواد، مهندسی کامپیوتر و بسیاری رشته های دیگر هستند که با مراجعه به سایت سازمان سنجش می توان از آن ها اطلاع پیدا کرد.
شهریه دانشگاه جامع علمی کاربردی در مقایسه با دانشگاه های آزاد یا غیرانتفاعی بسیار کم تر است و با توجه به نوع رشته تحصیلی، کاردانی و کارشناسی ناپیوسته بودن و سال ورود متفاوت است. شهریه به دو دسته ثابت و متغیر دسته بندی می شوند. در هرسال این مبلغ تا حدودی متفاوت است و به میزان 10 تا 20 درصد افزایش دارد. برای اطلاع از میزان شهریه باید به دفترچه راهنمای دانشگاه جامع علمی کاربردی در سایت سازمان سنجش مراجعه شود.
دانشگاه جامع علمی کاربردی مورد تایید وزارت علوم و مدرک آن معتبر است اما از نظر کیفیت نمی توان تنها به این دلیل که مهر وزارت علوم بر مدارک است، آن را از کیفیت مطلوب و بالایی برخوردار دانست. اخذ مدرک این دانشگاه آسان و به دور از هر سخت گیری است، بنابراین نمی توان آن را با دیگردانشگاه ها در یک سطح دانست.
دانشجویان دانشگاه جامع علمی کاربردی از فیلتر کنکور عبور نمی کنند و بنابراین شاید سطح علمی آن ها با تردید روبه رو باشد، زیرا کیفیت دانشگاه بستگی به دانشجو هم دارد.
در سایت مهرگان ورک اطلاعات مفید و کاربردی در مورد انواع دانشگاه ها، شرایط پذیرش و همچنین رشته های دانشگاهی جمع آوری شده است. داوطلبان ورود به دانشگاه قبل از هرگونه اقدامی برای انتخاب رشته و دانشگاه می توانند به سایت مهرگان ورک مراجعه و اطلاعات دقیق و جامعی دست بیاورند.
لیست دانشگاه های جامع علمی-کاربردی ایران