دانشگاه آزاد اسلامی اولین و بزرگترین مرکز آموزشی و پژوهشی در ایران است و در جهان نیز رتبه ششم را داراست. این دانشگاه در اردیبهشت ۱۳۶۱ بنیانگذاری شد و در حال حاضر هم شعبات زیادی در بیشتر شهرهای کشور دارد.
دانشگاه آزاد اسلامی در سال ۱۳۶۱ توسط آیتالله هاشمی رفسنجانی پیشنهاد شد. نحوه اداره دانشگاه به شکل هیئت امنایی بود که احمد خمینی و هاشمی رفسنجانی عضو آن بودند. البته پیشنهاد اولیه از عبدالله جاسبی بود، بنابراین بعد از تاسیس، هاشمی رفسنجانی به ریاست شورای موقت دانشگاه و عبدالله جاسبی به ریاست دانشگاه منصوب شدند.
اولین شعبه دانشگاه آزاد اسلامی در تهران و سپس در تبریز بنا و اولین کنکور آن نیز در سال ۶۱ و در چندین شهر کشور برگزار شد و تعدادی از داوطلبان در رشته هایی مانند مهندسی برق، حسابداری و مهندسی نساجی مشغول به تحصیل شدند. دهمین جشنواره ملی قهرمانان صنعت در در سال ۱۳۹۲ برگزار شد و طی آن برند دانشگاه آزاد اسلامی در ایران جز ۱۰۰ برند اول معرفی و تقدیر شد.
هیئت مؤسس و هیئت امنا دو بخش اصلی اداره و رهبری دانشگاه آزاد اسلامی هستند؛ هیئت مؤسس در ابتدا ۷ نفر بودند؛ اما در سال ۱۳۸۹، شورای عالی انقلاب فرهنگی در اساسنامه دانشگاه تغییراتی را اعمال کرد؛ از جمله تعداد اعضای هیئت امنا را از 7 به 9 نفر افزایش داد. بعد از هاشمی رفسنجانی، رهبری ایران طی حکمی علی اکبر ولایتی را به ریاست هیئت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب کرد.
البته در دانشگاه آزاد اسلامی این هیئت امناست که تصمیم های اصلی و مهم را میگیرد. هیئت امنا از سه نفر از اعضای هیئت مؤسس (یک نفر از آنها باید روحانی باشد) و سه نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها با مرتبه بالاتر از دانشیاری، تشکیل میشود. مانند دیگر دانشگاه ها، دانشگاه آزاد اسلامی زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو اتحادیه دانشگاههای جهان اسلام است.
ریاست عالیه دانشگاه آزاد اسلامی مسئولیت مدیریت دانشگاه را برعهده دارد که هیئت امناء آن را انتخاب میکند. همچنین مدارک فارغ التحصیلان، مستقل و از طرف دانشگاه آزاد اسلامی ارائه میشود.
در ادامه اسامی روسای دانشگاه آزاد اسلامی از ابتدای تاسیس تا حال حاضر ارائه شده است:
دانشگاه آزاد اسلامی برای شاغلینی که فرصت آماده شدن برای کنکور سراسری و حضور در دانشگاه های دولتی را ندارند، انتخابی مناسب است. همچنین دانشآموزانی که مضطرب بوده اند و شانس خود را برای حضور در دانشگاه های دولتی از دست داده اند و یا آنانی که فرصت برای مرور دروس دبیرستان را نداشته اند، دانشگاه آزاد اسلامی گزینه ایده آلی است.
شهریه دانشگاه آزاد اسلامی نسبتا بالا بوده و شامل دو بخش است:
شهریه ثابت. این مبلغ براساس سال ورود تعیین می شود و تا پایان دوره تحصیل هیچ تغییری نمی کند.
شهریه متغیر. این مبلغ براساس نوع دروس، تعداد واحدهای درسی، عملی یا تئوری بودن، متفاوت است و ممکن در هرسال تحصیلی از 10 تا 15 درصد هم افزایش پیدا کند.
لازم به ذکر است که مبلغی که دانشجویان ورودی بدون کنکور می پردازند به اندازه دانشجویانی است که از طریق کنکور در دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته می شوند. مبالغ شهریه ثابت و متغیر رشته های مختلف در سایت دانشگاه قرار داده شده است.
همچنین تفاوتی در مدرک دانشجویان ورودی بدون کنکور با دانشجویان ورودی با کنکور وجود ندارد. البته دانشجویان بدون کنکور نمی توانند انتقالی به شعبه های دیگر دانشگاه آزاد اسلامی بگیرند.
اعتبار علمی. از آنجا که تعداد شعبه ها و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بسیار زیاد است، همچنین روز به روز بر میزان آنها اضافه می شود، اعتبار دانشگاه، اساتید و سطح توانایی های علمی و کاربردی آن روبه نزول گذاشته است. بنابراین تنها ورود به شعبه های معتبر دانشگاه آزاد اسلامی پیشنهاد می شود.
غلبه روحیه تنبلی دانشجویان. علاوه بر سبک تدریس اساتید و امکانات علمی و رفاهی، انگیزه و میزان تلاش و سختکوشی خود دانشجویان نیز بر کیفیت دانشگاه تاثیرگذار است. متاسفانه دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر پذیرای دانشجویان با روحیه علمی ضعیف است.
رقابت کمتر دانشجویان. دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اغلب رغبتی برای آموزش ندارند، این امر سطح کلی رقابت میان دانشجویان را به مقدار زیادی کاهش می دهد. البته این موضوع در مورد رشته های پزشکی و پیراپزشکی صدق نمی کند و رقابت دانشجویان بالاست و اساتید هم سخت گیری های زیادی دارند.
شعبات مختلف دانشگاه آزاد اسلامی تا به امروز تعداد 375064 مقاله کنفرانسی، 41005 مقاله چاپ شده در مجلات داخلی و90677 مقاله چاپ شده در مجلات خارجی داشته است. همچنین در سال 1397 تعداد اعضای هیئت علمی27721 بوده است.
در ادامه 15 شعبه برتر دانشگاه آزاد اسلامی براساس تعداد مقالات داخلی، مقالات خارجی و مجلات ارائه شده است:
دانشگاه |
رتبه |
مقالات داخلی |
مقالات بین المللی |
کل مجلات |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران |
1 |
۲۰۲۵ |
۱۲۱ |
۳۸ |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز |
2 |
۱۱۵۷ |
۲۹ |
۲۱ |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب |
3 |
753 |
13 |
10 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال |
4 |
۶۵۰ |
۳۹ |
۷ |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد |
5 |
۵۳۹ |
۳۷ |
۶ |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین |
6 |
515 |
17 |
5 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز |
7 |
516 |
21 |
5 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز |
8 |
81 |
5 |
7 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) |
9 |
494 |
14 |
10 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج |
10 |
462 |
52 |
13 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه |
11 |
454 |
15 |
1 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد |
12 |
438 |
62 |
8 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز |
13 |
421 |
42 |
6 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری |
14 |
376 |
1 |
5 |
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل |
15 |
364 |
13 |
1 |
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) اعلام کرده است که از بین 5 هزار مرکز آموزشی و تحقیقاتی در دنیا، دانشگاه های ایرانی نیز بررسی شده اند و رتبه هریک از آن ها بر اساس شاخصهای پژوهشی، شاخص نوآوری و شاخص وبسایت مشخص شده است. در ادامه رتبه دانشگاه آزاد اسلامی در هریک از شاخص ها ارائه شده است:
شاخص نوآوری و تأثیرات فناورانه بر دانشگاه. براساس این شاخص دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین رتبه دوم در کشور و ۳۲۸ در جهان را دارد.
شاخص پژوهش و برونداد در دانشگاه. براساس این شاخص دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در ایران رتبه هفتم و در جهان رتبه ۶۳۸ را کسب کرده است.
شاخص پژوهش و استعداد علمی. براساس این شاخص دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات رتبه سوم در ایران و در جهان رتبه ۴۵۸ را دارد.
دانشگاه آزاد اسلامی در ابتدا تنها از راه کنکور سراسری اقدام به جذب دانشجو میکرد. اما در سالهای گذاشته روش دیگری نیز برای جذب دانشجو در پیش گرفته است و آن پذیرش براساس سوابق تحصیلی و معدل است. این روش یعنی ورود به دانشگاه بدون کنکور، در هر ترم انجام می شود؛ داوطلبان با مراجعه به سایت سازمان سنجش و همچنین سایت پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی اطلاعات خود را بارگذاری نموده و سپس دانشگاه به بررسی اطلاعات داوطلبان می پردازد. اگر سوابق تحصیلی با توجه به شرایط تناسب داشت، فرد در دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته می شود. سالانه تعداد ده هزار دانشجوی دکتری تخصصی، سه هزار دانشجوی دکتری حرفه ای، نود هزار کارشناسی ارشد، دویست و پنجاه هزار دانشجوی دوره کارشناسی، پنجاه هزار دانشجو در مقطع کاردانی و در کل تقریبا چهارصد هزار دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی پذیرفته و مشغول به تحصیل می شوند.
دانشگاه آزاد اسلامی دارای پژوهشکده محیط های خشک در شعبه مشهد و حدود 30 مرکز تحقیقاتی دیگر است؛ شامل مرکز تحقیقات مکاترونیک، مرکز تحقیقات مواد پیشرفته، مرکز تحقیقات مهندسی مکانیک و خودرو، مرکز تحقیق و توسعه علوم کامپیوتر، مرکز تحقیقات فیزیک پلاسما، مرکز مطالعات استراتژیک، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی اردبیل، مرکز تحقیقات مهندسی پزشکی، مرکز تحقیقات باستان شناسی، مرکز تحقیقات تهران پزشکی، مجتمع آزمایشگاهی و مزارع تحقیقاتی، مرکز تحقیقات کشاورزی، مزارع آموزش تحقیقاتی و گلخانه ای، و مزارع آموزشی و تحقیقاتی.
هدف دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بهبود و توسعه آموزش و پرورش است. شرایط برای تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری رفاهم شده است. همچنین از دیگر اهداف و برنامه ها برقراری ارتباط با مراکز تحقیقاتی و آموزش و تربیت نیروی کار متخصص و مسئولیت پذیر است.
در این راستا وجدان کاری، حقوق و کرامتهای انسانی، از خودگذشتگی، خلاقیت و نوآوری، قانون مداری، عدالتگستری و شایسته سالاری از دیگر اهداف دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تعریف شده اند.
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با استفاده از امکانات و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، بکارگیری فناوری های جدید، توسعه توانایی های دانشجویان و اساتید، به دنبال توسعه رفاه عمومی کشور است.
در سایت مهرگان ورک اطلاعات جالب و مفیدی در مورد انواع دانشگاه ها اعم از دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی در اختیار همگان قرار داده شده است. عزیزانی که سوالات زیادی دارند و پاسخی کامل و دقیق می خواهند، می توانند از کارشناس این سایت، اطلاعات دقیق و مهم را به دست بیاورید.
لیست دانشگاه های آزاد اسلامی ایران